Menu
“ ไซนัสอักเสบ ” ปัญหาสุขภาพที่หลายๆคนเคยประสบกันมา ซึ่งถึงแม้จะดูไม่อันตรายอะไร แต่มันกลับส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตมากแถมยังน่ารำคาญอย่างที่สุด เพราะอาการมักจะเป็นติดต่อกันหลายวันกว่าจะหายดี บางคนเป็นปีละหลายครั้ง โดยเฉพาะคนที่เป็นภูมิแพ้จมูกมาก่อนแล้ว เรียกว่าเป็นปัญหาที่กวนใจมากเลยทีเดียว ทั้งนี้เชื่อว่าหลายยังไม่ค่อยเข้าใจโรคนี้ดีนัก บางคนไม่รู้ด้วยซ้ำว่าไซนัสคืออะไรหรืออยู่ส่วนใหญ่ของใบหน้า จึงอยากให้ทุกคนทำความรู้จักกับโรคไซนัสอักเสบกันให้มากขึ้น เผื่อว่าหากวันหนึ่งป่วยด้วยโรคนี้กันขึ้นมา จะได้รับมือและดูแลตัวเองกันได้อย่างถูกต้องค่ะ
ไซนัส (Paranasal Sinuses) คือโพรงที่อยู่ในกระดูกใบหน้าที่มักอยู่ด้วยกันเป็นคู่ๆ โพรงจะมีอากาศบรรจุอยู่ด้านใน โพรงไซนัสทุกจุดมีรูเปิดระบายอากาศลงมาที่ช่องจมูก ภายในโพรงมีเยื่อบุบางๆบุอยู่ไม่ต่างจากเนื้อบุโพรงจมูกหรือช่องปาก และยังติดเป็นผืนเดียวกันติดต่อกับเยื่อบุจมูกอีกด้วย โพรงไซนัสมีอยู่ 4 จุดบนใบหน้า ดังนี้
อย่างที่บอกว่าโพรงไซนัสมีอากาศบรรจุอยู่ เป็นเสมือนกลไกธรรมชาติที่จะช่วยให้กะโหลกศีรษะมีน้ำหนักเบามากขึ้น ส่วนอากาศในนั้นจะช่วยในเรื่องการออกเสียงอีกที ภายในโพรงบุด้วยเยื่อเมือกทั่วทุกโพรง เยื่อนี้จะผลิตเมือกใสๆออกมาเพื่อจับกับฝุ่นละออง เชื้อโรคและสิ่งสกปรกต่างๆ พร้อมทั้งไหลไปที่รูระบายแล้วลงสู่กระเพาะอาหารอีกที เชื้อโรคหรือสิ่งสกปรกที่จับได้ก็จะถูกทำลายด้วยกรดในกระเพาะอาหาร ทั้งนี้เมื่อมีโอกาสัมผัสกับสิ่งสกปรกบ่อยๆ จึงมีโอกาสติดเชื้อกันได้ การติดเชื้อนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับไซนัสทุกโพรง ถึงแม้เชื้อโรคจะมีกันหลายชนิดแต่ส่วนใหญ่แล้วไซนัสอักเสบกว่าร้อยละ 90% เกิดจากการติดเชื้อไวรัส และมักเป็นที่ไซนัสแม็กซิลลาเสียส่วนใหญ่ เพราะฉะนั้นการ “เป็นไซนัส” ที่คนทั่วไปมักพูดถึงก็คือการอักเสบภายในโพรงไซนัสอันเกิดจากเชื้อไวรัส แบคทีเรีย ภูมิกำเริบ ฯลฯ จนทำให้เยื่อบุภายในโพรงจมูกและไซนัสบวมขึ้นจนอุดตันรูเปิดไซนัสนั่นเอง
ไซนัสอักเสบส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อ ส่วนปัจจัยที่ทำให้ติดเชื้อนั้นมีหลายปัจจัย เช่น
เนื่องจากโพรงไซนัสมีอยู่หลายโพรงและอยู่ใกล้กับอวัยวะหลายชิ้นในร่างกาย เพราะฉะนั้นอาการจะค่อนข้างหลากหลายและมีความรุนแรงมากน้อยแตกต่างกันไป และด้วยความที่อาการมันหลากหลายมากนี่เองจึงทำให้มันดูเหมือนไม่เกี่ยวกับไซนัส ผู้ป่วยบางรายจึงเกิดความเข้าใจผิดว่าตัวเองไม่ได้ป่วยเป็นไซนัสได้ สำหรับอาการที่พบได้มีหลายอาการมาก แต่ที่พบได้บ่อยจะเป็นอาการเกี่ยวระบบทางเดินหายใจ ดังนี้
นอกจากนี้ยังมีอาการอื่นๆที่พบได้บ้าง เช่น อ่อนเพลีย มีไข้ ปวดศีรษะ ได้ยินเสียงน้อยลง หูตึง เป็นต้น ควรกินยาตามอาการหรือหาวิธีป้องกันอาการคัดจมูก หากมีอาการที่รุนแรงกว่านี้อย่างการบวมแดงบริเวณหน้าผาก ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ตาพร่า มองเห็นภาพซ้อนฯลฯ ต้องรีบไปโรงพยาบาลทันที เพราะกำลังประสบกับภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากไซนัสอักเสบ
หากเป็นไซนัสอักเสบแบบเฉียบพลัน ผู้ป่วยสามารถดูแลตัวเองเบื้องต้นได้ตามอาการ เช่น ทานยาลดน้ำมูก ยาแก้ปวดลดไข้ เป็นต้น แต่ยากลุ่มนี้ห้ามทานติดต่อกันเกิน 1 สัปดาห์ เพราะอาจเป็นพิษต่อตับได้ หากน้ำมูกเยอะมากจนหายใจไม่สะดวก แนะนำให้ลองล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ อุปกรณ์ล้างจมูกและน้ำเกลือหาซื้อได้ทั่วไปตามร้านขายยา การล้างจมูกจะช่วยให้น้ำมูกเหนียวข้นน้อยลง ช่วยชะล้างหนองและสิ่งสกปรกต่างๆ ลดปริมาณเชื้อโรคในโพรงจมูก ช่วยให้หายใจได้สะดวกมากขึ้นและยังทำให้ไซนัสหายไวขึ้นด้วย หากรู้สึกปวดตามโพรงไซนัสมาก แนะนำให้ประคบร้อนตามจุดที่รู้สึกปวด จะช่วยบรรเทาอาการลงได้
ทั้งนี้ถ้าดูแลตัวเองมานานกว่า 2-4 สัปดาห์แล้วแต่อาการไม่ดีขึ้นเลย อาจเป็นไซนัสอักเสบเรื้อรัง ควรไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้อง ส่วนใหญ่มักได้รับการรักษาด้วยยาเช่นเดียวกัน แต่เป็นยาที่มีฤทธิ์รุนแรงกว่าที่หาซื้อได้ตามร้านขายยา อาจเป็นยาสเตียรอยด์พ่นจมูก ยาสเตียรอยด์เป็นหยดหรือแบบผสมน้ำเกลือสำหรับใช้ล้างจมูก ยาปฏิชีวนะสำหรับฆ่าเชื้อ เป็นต้น ยากลุ่มนี้เป็นยาอันตราย เพราะฉะนั้นจึงต้องใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์นั่นเอง อย่างไรก็ตามผู้ป่วยบางคนอาจรักษาด้วยยาไม่ได้ผล แพทย์อาจพิจารณาให้รักษาด้วยการผ่าตัด
ไซนัสอักเสบเป็นโรคที่ไม่อันตรายเท่าไรนัก แต่ก็มีโอกาสประสบกับภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ เพราะฉะนั้นควรดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ ทานอาหารที่ดีมีประโยชน์และออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน ล้างมือทุกครั้งก่อนทานอาหารและหลังจากเข้าห้องน้ำ หลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับผู้ป่วยไข้หวัด/ไข้หวัดใหญ่ หลีกเลี่ยงการอยู่ในสภาพแวดล้อมที่อุดมไปด้วยมลพิษทางอากาศ เช่น ฝุ่นละออง ควันบุหรี่ กลิ่นสารเคมี เป็นต้น หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ ต้องสวมใส่หน้ากากอนามัยอยู่ตลอดเวลา โดยเฉพาะผู้ป่วยภูมิแพ้จมูกยิ่งต้องระวังมากกว่าปกติ สำหรับคนที่สูบบุหรี่ ควรลด ละ เลิกการสูบบุหรี่เสียดีกว่า เพราะควันบุหรี่ไม่ได้ส่งผลแค่เรื่องไซนัสเท่านั้น แต่ยังเพิ่มโอกาสการเจ็บป่วยด้วยโรคในระบบทางเดินหายใจอีกหลายโรคเลยทีเดียว
Atlantic Canada Healthcare คลังข้อมูลป้องกันโรค รู้ทันโรคใหม่ ๆ ทุกวัน พร้อมวิธีตรวจเช็คอาการเบื้องต้น มีประสิทธิภาพมากที่สุด ประหยัดที่สุด ทันเวลาในการตัดสินใจไปพบแพทย์เพื่อคำแนะนำและการรักษาที่ดีที่สุด
