หัวเข่า นับว่าเป็นอวัยวะที่สำคัญอย่างหนึ่งบนร่างกายมนุษย์ เข่าประกอบด้วยกระดูกสองท่อนและเป็นส่วนหนึ่งของกระดูกท่อนขา มีน้ำหล่อเลี้ยงที่สำคัญมาก เพราะในชีวิตจำวันของมนุษย์ต้องใช้หัวเข่ารองรับน้ำหนักตัวของร่างกาย การทำกิจกรรมใดใดในชีวิตประจำวัน หากเข่าไม่มีน้ำหล่อเลี้ยงก็จะเกิดอาการ เสียวเสียดเข่า ปวดเข่า เดินไม่ถนัด ส่งผลเสียในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิต วันนี้เราเลยอยากพาทุกท่านมาเจาะลึกกับสาเหตุอาการปวดหัวเข่า และ ปวดหัวเข่ารักษาอย่างไร จะมีข้อมูลอะไรน่าสนใจบ้างลองไปดูกันเลย
มาทำความเข้าใจกันก่อนว่าเข่าประกอบด้วยอะไร โดยทั่วไปเข่ามีลักษณะคล้ายบานพับ ส่วนปลายกระดูกต้นขามีส่วนประกอบสำคัญ 3 อย่างคือ
โดยเฉพาะลูกสะบ้าจะมีความสำคัญอย่างมากในการเยียดและรับแรงต้านทานน้ำหนัก เข่าปกตินั้นบริเวณรอบข้อจะมีเส้นเอ็นรอบข้อเยื่อหุ้มข้อบุด้านใน แต่เมื่อใดที่ร่างกายมีการสร้างน้ำในเยื่อบุข้อมากขึ้น ทำให้งอเข่าได้ไม่เต็มที่ ปวดเมื่อเดิน หรืออาการปวดอาจเพิ่มมากขึ้นเมื่อเริ่มยืน เดิน วิ่ง เพราะในส่วนนี้ต้องรับรองน้ำหนักของตัว หากปล่อยละเลยอาการปวดเข่า กระดูกอาจโดนทำลายได้และก่อเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม
แต่อาการปวดเข่านั้นเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ได้กับบุคคลทุกเพศและทุกวัย อีกทั้งการปวดเข่าแต่ละช่วงวัยนั้นก็มีนัยยะเกิดขึ้นจากสาเหตุที่แตกต่างกันไป ทั้งเรื่องพฤติกรรมการใช้ชีวิตในประจำวัน หรืออุบัติเหตุต่าง ๆ แบ่งออกมา เช่น
1.การเล่นกีฬา ในพื้นฐานของการเล่นกีฬาบางชนิดจำเป็นต้องกระโดดหรือวิ่ง ทำให้เข่าต้องรับแรงเสียดทานที่เพิ่มมากขึ้น เพิ่มความเสี่ยงให้เกิดอาการเจ็บเข่า เช่น วิ่งมาราธอน วิ่งกระโดดสิ่งกีดขวาง บาสเกตบอล ฟุตบอล เป็นต้น
2. กล้ามเนื้อขาดความยืดหยุ่น ทำให้ข้อต่อได้รับแรงโดยตรง อันเป็นสาเหตุให้เข่าอ่อนแอ สมรรถภาพการรับแรงรับที่ไม่เพียงพอและไม่หยืดหยุ่นมากพอนั่นเอง หรือในกรณีการออกกำลังโดยปราศจากการวอร์มกล้ามเนื้อก่อน หรือคูลดาวน์ทำให้กล้ามเนื้อบริเวณเข่าอักเสบและฉีกขาด จนเกิดอาการปวดเข่าออกมา
3. เข่าเคยประสบอุบัติเหตุมาก่อน เคยอาการบาดเจ็บหัวเข่าในอดีต หรือกระดูกหัก ส่งผลให้ปัจจุบันยังคงมีอาการปวดเข่าและเสียดได้ง่ายกว่าปกติ
4. ผู้มีน้ำหนักเกินเกณฑ์มาตรฐาน หรือผู้เสี่ยงเป็นโรคอ้วน อันเนื่องมาจากกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะวิ่ง ลุกยืน นั่ง เดิน ขึ้นลงบันได แรงกดเข่าของร่างกายต้องรับน้ำหนักตัวมากกว่าคนน้ำหนักเกณฑ์มาตรฐาน
5. เส้นเอ็น หรือหมอนรองเข่าได้รับบาดเจ็บ มักพบบ่อยในหมู่นักกีฬาในวงการกีฬาที่ใช้ความทนทาน (endurance sports) หรือในกีฬาที่มีการปะทะรุนแรง เช่น รักบี้ ทำให้หมอนรองเข่ารับแรงกระเเทกอย่างรุนแรง
6. ข้อเคล็ดและกล้ามเนื้อฉีก เกิดการยืดอย่างฉับพลันของกล้ามเนื้อ ถูกเปลี่ยนทิศทางอย่างรวดเร็วกระทันหัน หรือภาษาชาวบ้านคือการลงน้ำหนักผิดจังหวะ ทำให้เกิดการเคล็ด (การบาดเจ็บที่เอ็นข้อต่อที่ฉีดขาดหรือถูกบิดจนผิดรูป) และกล้ามเนื้อฉีก (เส้นใยกล้ามเนื้อฉีกขาด เพราะยืดหดอย่างรวดเร็วเกินขีดจำกัดของกล้ามเนื้อ)
7.หมอนรองกระดูกฉีกขาด คือกระดูกอ่อนรูปร่างคล้ายจาน ซึ่งแต่ละข้างของเข่าจะมีหมอนรองกระดูกสองชิ้น ทำหน้าที่เสมือนตัวช่วยในการกระจายน้ำไขข้อเพื่อลดการเสียดสีระหว่างกระดูก เมื่อใดที่ลงเข่าผิดจังหวะหรือหมุนผิดรูปแบบ หมอนรองกระดูกก็จะฉีกขาดได้โดยง่าย อาการคือ ปวดหัวเข่า เข่าล็อคขยับไม่ได้ เกิดอาการบวมปูด ซึ่งโดยลักษณะนี้มักเกิดในผู้เล่นกีฬา
8. ถุงน้ำลดการเสียดสีในเข่าอักเสบ มักเกิดในถุงน้ำใต้ข้อเข่าหรือถุงน้ำเหนือสะบ้า ที่ทำหน้าที่กันกระแทก ลดแรงเสียดทาน สองอย่างนี้เกิดการอักเสบขึ้นมาและทำให้เจ็บเข่า พฤติกรรมที่ทำให้เกิดการอักเสบของถุงน้ำลดการเสียดสีในเข่า เช่น การนั่งคุกเข่าลงบนพื้นแข็งเป็นประจำ เป็นต้น
9. ปัญหากลไกในร่างกาย อาการนี้ไม่ได้เกิดจากอุบัติเหตุหรือสิ่งกระตุ้นภายนอกแต่อย่างใด บางครั้งกลไกในร่างกายก็เกิดอาการบาดเจ็บจากภายในได้ เช่น
10. โรคข้ออักเสบบางประเภท นอกจากเข่าที่ปวดแล้ว ยังมีอาการอักเสบตามข้อ กล่าวได้คือ อาการเข่าบวม นูนแดง ร้อนในเข่าและเกิดอาการเข่าติดไม่สามารถงอได้ เช่น
ในบางครั้งสาเหตุในการปวดเข่านั้นก็ยากที่จะค้นหาด้วยตนเอง ทางที่ดีหากเกิดขึ้นซ้ำจากภายในโดยไม่ทราบสาเหตุ การพบแพทย์ให้ผู้เชี่ยวชาญตรวจดูนั้นเป็นหนึ่งทางที่ดีที่สุด แต่บางครั้งการปวดเข่าโดยเกิดจากอุบัติเหตุฉับพลันที่เห็นได้ทันที การรักษาเข่าเบื้องต้นจึงเป็นการปฐมพยาบาลเบื้องต้นก่อนพบแพทย์เป็นอย่างดี แต่หากมีอาการปวดเข่าในอาการเบื้องต้นแต่ไม่ทราบสาเหตุ ให้ลองรักษาเบื้องต้นได้ด้วยตัวเองดังนี้
อีกหนึ่งทางเลือกที่นอกจากจะบำรุงซ่อมแซมเซลล์ที่สึกหรอแล้ว คอลลาเจนไทป์ทู ถือว่าเป็นอาหารเสริมที่ยอดนิยมไม่ว่าจะอายุเท่าไหร่หรือเพศใดก็ตาม หลายคนเข้าใจว่าคอลลาเจนนั้นบำรุงแค่ผิวพรรณให้เต่งตึงอย่างเดียว อันที่จริงแล้วคอลลาเจนนั้นมี 3 ประเภทใหญ่ ๆ ในตลาดอาหารเสริม ประเภทที่หนึ่งจะเน้นเรื่องบำรุงผิวสร้างโปรตีนโดยตรง และประเภทที่สองเน้นบำรุงกระดูก น้ำกระดูกภายใน และอวัยวะข้างในร่างกาย และเนื้อเยื่อต่าง ๆ ของเซลล์ให้ทำงานเป็นปกติ
คอลลาเจนไทป์ทู มักมาในรูปแบบผสมกับแคลเซียมที่ช่วยส่งเสริมบำรุงกระดูกในตัว ในงานวิจัยพบว่าเทียบกับผู้ที่ไม่บริโภคอาหารเสริมคอลลาเจน คนที่ไม่รับประทานคอลลาเจน มีอัตราเป็นข้อเข่าเสื่อมถึง 15% อีกทั้งจากแพทย์ผู้เชียวชาญก็ยืนยันได้ว่าการบริโภคคอลลาเจนช่วยส่งเสริมได้จริง และไทป์ทูนั้นก็เหมาะกับผู้สูงอายุที่มีปัญหาเรื่องข้อเข่าเสื่อมและไม่สามารถรับคอลลาเจนจากอาหารทั่วไปได้ ฉะนั้นเราควรจะกันดีกว่ามาแก้ทีหลังด้วยการบริโภคคอลลาเจนไทป์ทูกันเถอะ
อาการปวดเข่ามานั้นไม่สามารถการันตีได้ว่าจะเป็นอาการของโรคข้อเข่าเสื่อมเสมอทุกครั้งไป โรคข้อเข่าเสื่อมมักเกิดกับวัยกลางคน และผู้สูงอายุขึ้นไป แต่ด้วยสถานการณ์ปัจจุบันมีแนวโน้มเกิดขึ้นผุ้ที่มีอายุน้อยและมีอัตราการเกิดสูงขึ้นทุกปี ถึงแม้ว่าโรคนี้ไม่ได้ร้ายแรงจนถึงเสียชีวิตแต่ถือว่าเป็นอุปสรรคในการดำเนินชีวิตประจำวันมากทีเดียว เพราะการเดินหรือนั่งทุกก้าวนั้นเจ็บปวดทรมานอย่างมาก
โรคข้อเข่าเสื่อมมักมาในรูปแบบของข้ออักเสบ เนื่องจากกระดูกอ่อนของข้อมีการสึกหรอช่วงช่วงอายุ อีกทั้งในชีวิตประจำวันเข่าของเรานั้นต้องรับแรงกดทับอยู่ตลอดเวลา เมื่อนานวันเข้าหัวเข่าก็เกิดการเสียดสีจากพฤติกรรมและโรคอื่น ๆ ทำให้เกิดเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมไปในที่สุด
โรคข้อเข่าเสื่อม (Knee Osteoarthritis) นั้นค่อนข้างเป็นภัยเงียบ เพราะอาการจะค่อยเกิดขึ้นทีละเล็กน้อยและลามไปจนปวดมากจนถึงเรื้อรัง หากไม่แน่ใและต้องการตรวจสอบว่าตนเองเป็นโรคเข่าเสื่อมหรือไม่ควรจับจุดสังเกตดังนี้
แต่อาการข้อเข่าเสื่อมนั้นมักจะไม่แสดงอาการออกมาในทันที ระดับความเจ็บปวดและอาการอื่น ๆ จะค่อยทยอยทวีคูณ เราจะรู้ได้อย่างไรว่าการเจ็บปวดแบบไหนควรถึงไปพบแพทย์ ให้คุณพิจารณาอาการของตัวเอง ดังนี้
เมื่อเกิดอาการปวดเข่าขึ้นมาให้คุณพึงระวังและสังเกตุอาการของตนเองให้มากที่สุด เพราะไม่ว่าจะวัยหรือเพศใดก็มีโอกาสเป็นโรคนี้ได้ทั้งนั้น เนื่องด้วยสภาวะแวดล้อมที่เปลี่ยนไปทำให้การใช้งานาเข่าที่มากขึ้น หรืออาหารเองก็มีส่วนหลักสำคัญที่ก่อให้เกิดอาการและโรคปวดเข่าที่อาจรุนแรงจนเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมได้ มีอีกหนึ่งตัวเลือกที่ป้องกันก็คืออาหารเสริมคอลลาเจนไทป์ทูนั่นเอง ที่ช่วยเสริมสร้างกระดูกอ่อนและข้อต่อกระดูกแข็งแรง ลดอาการปวดเข่าได้ไม่มากก็น้อย
ที่มา
https://sriphat.med.cmu.ac.th/th/knowledge-630
https://thairheumatology.org/phocadownload/36/Guideline_003.pdf
https://www.samitivejchinatown.com/th/health-article/Cool-and-Hot-Pack-for-Knee
https://www.nonthavej.co.th/Knee-Pain-Symptoms
Atlantic Canada Healthcare คลังข้อมูลป้องกันโรค รู้ทันโรคใหม่ ๆ ทุกวัน พร้อมวิธีตรวจเช็คอาการเบื้องต้น มีประสิทธิภาพมากที่สุด ประหยัดที่สุด ทันเวลาในการตัดสินใจไปพบแพทย์เพื่อคำแนะนำและการรักษาที่ดีที่สุด