โรคขาอยู่ไม่สุข หรือมีชื่อภาษาอังกฤษว่า Restless Legs Syndrome (RLS) กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุขที่ผู้ป่วยจะรู้สึกเหมือนมีบางสิ่งบางอย่างไต่อยู่ที่ขา รู้สึกรำคาญที่ขาจนทำให้อยากที่จะขยับขาตลอด โดยอาการอาจจะเกิดขึ้นได้ทุกช่วงเวลา ทั้งตอนหลับ และตอนตื่นนอนด้วย สำหรับใครที่เป็นหนักมีอาการค่อนข้างมากก็อาจจะส่งผลเสียต่อสุขภาพในด้านอื่นได้ นอกจากจะส่งผลต่อสุขภาพด้านอื่นแล้วยังส่งผลต่อบุคลิกภาพ เพราะจะทำให้คนที่มีอาการของโรคนี้เหมือนเป็นคนที่อยู่นิ่งไม่ได้ต้องขยุกขยิกอยู่ตลอดเวลา
โรคขาอยู่ไม่สุข หรือ Restless Legs Syndrome (RLS) หรือ Willis-Ekbom Disease เป็นโรคที่ไม่สามารถหาสาเหตุได้อย่างแน่ชัด อาจมีบ้างที่เป็นอาการร่วมมาจากการเป็นโรคอื่นเช่นโรคโลหิตจาง ทำให้ธาตุเหล็กในร่างกายลดลง โรคเบาหวาน หรือการตั้งครรภ์ก็อาจทำให้เกิดอาการขาอยู่ไม่สุขได้ อย่างไรก็ตามถึงแม้ว่าโรคนี้จะไม่มีที่มาที่แน่ชัด
แต่โรคนี้อาจส่งผลให้เกิดโรคอื่น ๆ ตามมาได้ เช่นโรคที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับไม่เพียงพอ เพราะหากมีอาการขาอยู่ไม่สุขตอนนอนหลับจะทำให้ร่างกายได้รับการพักผ่อนไม่เพียงพอ เกิดอาการอ่อนเพลียระหว่างวัน ส่งผลให้เกิดโรคอื่น ๆ ตามมา เช่น โรคซึมเศร้า โรคไต โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดในสมองที่อาจจะรุนแรง และอันตรายถึงชีวิตได้
อาการแรกเลยที่สามารถสังเกตได้จากผู้ที่เผชิญกับโรคขาที่อยู่ไม่สุขคือการที่ผู้ป่วยขยับขาไปมา ขาขยุกขยิกตลอด ซึ่งอาการเหล่านี้ผู้ป่วยจะรู้สึกเหมือนมีบางอย่างไต่อยู่ที่ขา ในผู้ป่วยบางคนอาจมีอาการขากระตุกร่วมได้ รู้สึกเหมือนมีไฟช็อต เจ็บแปลบที่ขา หรือรู้สึกปวด คัน ที่ขาทั้งสองข้าง ซึ่งอาการเหล่านี้จะแตกต่างไปจากอาการเหน็บชา หรือตะคริว นอกจากนี้แล้วอาการขาอยู่ไม่สุขมักเกิดขึ้นหลังจากที่ร่างกายไม่ได้เคลื่อนไหวเป็นเวลานานเช่นการนั่งนาน ๆ ที่อาจเสี่ยงต่อการเป็นโรคออฟฟิศซินโดรมได้เช่นกัน หรือการนอนในตอนกลางคืนนั่นเป็นสาเหตุให้คนที่เป็นโรคอยู่ไม่สุขมักมีปัญหานอนหลับไม่เพียงพอ ซึ่งเกี่ยวโยงกับการที่อาการขาอยู่ไม่สุขมักเกิดขึ้นในเวลากลางคืน
ในผู้ป่วยบางคนอาจจะเกิดภาวะขากระตุกระหว่างนอนหลับ บางคนอาจจะมีอาการสะบัดขาอย่างรุนแรงได้ด้วย ทั้งนี้ผู้ป่วยโรคนี้ส่วนมากแล้วจะเป็น ๆ หาย ๆ ไม่ได้มีอาการรุนแรงต่อเนื่อง หลายคนจึงลงความเห็นว่าโรคนี้อาจเกี่ยวข้องกับความเครียด และลักษณะการใช้ชีวิตประจำวันของแต่ละคนด้วย
ในการรักษาโรคนี้นั้น ก่อนอื่นเลยต้องดูก่อนว่าอาการขาอยู่ไม่สุขที่เป็นอยู่เกี่ยวข้องกับอาการของโรคประจำตัวอื่น ๆ หรือไม่ เพราะถ้าหากได้รับการรักษาโรคประจำตัวแล้วอาการขาอยู่ไม่สุขก็น่าจะดีขึ้นได้ แต่ถ้าหากอาการไม่เกี่ยวกับโรคประจำตัวที่เป็นอยู่ ไม่ว่าจะเป็นโรคโลหิตจาง หรือขาดธาตุเหล็กก็จะต้องใช้ยาที่จะช่วยทำให้อาการขาอยู่ไม่สุขดีขึ้นได้แทน ซึ่งการใช้ยานี้จะต้องอยู่ในการดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด อาจจะต้องมีการปรับ และเปลี่ยนยา และจะต้องใช้เวลาในการรักษาเพราะอาการขาอยู่ไม่สุขไม่สามารถที่จะหายได้ด้วยการรับประทานยาเพียงครั้งเดียว สำหรับยาที่สามารถใช้ร่วมกับการรักษาอาการอยู่ไม่สุขมีดังนี้
นอกจากการใช้ยาในการรักษาแล้ว เราสามารถที่จะดูแลตัวเองเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการโรคขาอยู่ไม่สุข หรือเพื่อบรรเทาอาการขาอยู่ไม่สุขให้ทุเลาลงได้ เช่น ออกกำลังกายยืดเหยียดกล้ามเนื้อ ฝึกโยคะ ออกกำลังกายอย่างเป็นประจำ และสม่ำเสมอ แต่ไม่ควรออกกำลังกายในช่วงเย็น หรือช่วงที่ใกล้เวลานอนเพราะอาจไปกระตุ้นให้เกิดอาการได้ พยายามนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ จัดห้องนอนให้เหมาะกับการนอนหลับมากที่สุด หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีสารคาเฟอีน
เมื่อรู้สึกไม่สบายขาให้นวดผ่อนคลาย หรือทำการประคบร้อน และประคบเย็นเพื่อให้อาการทุเลาลง นอกจากนี้แล้วยังสามารถใช้อุปกรณ์พันเท้าที่ได้รับการออกแบบมาเป็นพิเศษสำหรับผู้ที่มีอาการขาอยู่ไม่สุขโดยเฉพาะเข้ามาช่วยในการทุเลาอาการของโรคได้โดยเจ้าตัว Foot Wrap นี้ได้รับการออกแบบมาให้เพิ่มแรงกดที่ฝ่าเท้าทำให้สามารถบรรเทาอาการของโรคได้
อ้างอิงจาก
Atlantic Canada Healthcare คลังข้อมูลป้องกันโรค รู้ทันโรคใหม่ ๆ ทุกวัน พร้อมวิธีตรวจเช็คอาการเบื้องต้น มีประสิทธิภาพมากที่สุด ประหยัดที่สุด ทันเวลาในการตัดสินใจไปพบแพทย์เพื่อคำแนะนำและการรักษาที่ดีที่สุด