สำหรับ โรคเครียดวิตกกังวล ถือเป็นโรคที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน เพราะโดยปกติแล้วในชีวิตของเราจะต้องมีเรื่องให้เครียด หรือเกิดความกังวลในการใช้ชีวิต ในการทำงาน หรือในการเรียนอย่างแน่นอน แต่โรคเครียดวิตกกังวลนั้นจะถือเป็นโรคที่มีความรุนแรงกว่าโรคเครียด หรือ ความเครียด หรือวิตกกังวลทั่ว ๆ ไปตามธรรมชาติ ซึ่งผู้ที่เป็นโรคนี้จะมีภาวะเครียดและวิตกกังวลมากกว่าปกติ และถึงแม้ว่าความเครียดเหล่านั้นจะคลี่คลายหรือผ่านมาแล้ว แต่ความเครียดเหล่านั้นก็อาจจะยังอยู่ได้เช่นกัน และอาจนำไปสู่โรคซึมเศร้า และอาการป่วยทางจิตใจอื่น ๆ ได้ ดังนั้นจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาอย่างรวดเร็ว เพื่อลดความเครียดได้ดีที่สุด

สาเหตุของการเกิด โรคเครียดและวิตกกังวล

เชื่อได้เลยว่าหลาย ๆ คนจะต้องอยากรู้สาเหตุของการเกิดโรคเครียดวิตกกังวลกันอย่างแน่นอน ซึ่งโรคนี้ไม่ได้เกิดขึ้นมาจากความบกพร่องทางบุคลิกภาพหรือการเลี้ยงดูที่ไม่ดีพอ แต่โรควิตกกังวลจะมีสาเหตุที่คล้ายกับโรคทางจิตใจชนิดอื่น ๆ เพราะจากการวิจัยของหลาย ๆ สถาบันได้พบว่า โรคเครียดวิตกกังวล จะเกิดขึ้นได้จากหลาย ๆ ปัจจัยร่วมกัน

ทั้งในเรื่องของการใช้ชีวิตประจำวัน การทำงานของสมองบางส่วนที่เกิดการเปลี่ยนแปลง รวมทั้งในเรื่องความเครียดจากสภาพแวดล้อม หรือส่วนอื่น ๆ ด้วยเช่นกัน และนอกจากนี้ยังมาพร้อมกับสาเหตุอื่น ๆ อีกมากมาย อย่างเช่นสาเหตุจากกรรมพันธุ์ที่ทุกคนไม่สามารถเลือกได้

เพราะโรควิตกกังวลจะเกิดได้จากการถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ และยังเกิดได้จากโครงสร้างการทำงานของสมอง ที่อาจจะเกิดจากข้อบกพร่อง หรือปัญหาที่เกิดกับการทำงานของสมองในส่วนที่ต้องควบคุมอารมณ์ต่าง ๆ และนอกจากนี้ยังเกิดได้จากปัจจัยจากสิ่งแวดล้อม เช่น การได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ หรือการเจอกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดความวิตกกังวล

อาการของโรคเป็นอย่างไร?

สำหรับใครที่มีความเสี่ยงในการเกิดโรคเครียดและวิตกกังวลนั้น โดยส่วนใหญ่แล้วโรคเครียด วิตกกังวล อาการ จะชอบหลีกเลี่ยงการไปในสถานที่ต่าง ๆ และไม่ค่อยชอบทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นเท่าไหร่นัก เพราะจะเกิดความกังวลว่าตัวเองจะต้องอับอาย หรือถูกผู้อื่นมองในแง่ลบอยู่ตลอด

โดยอาการทางกายที่สามารถแสดงให้เห็นได้อย่างชัดเจน คือ มีอาการตื่นตระหนก กลัว และไม่สบายใจ ไม่สามารถอยู่ในความสงบได้ กระสับกระส่ายไปมาอยู่เสมอ มีปัญหาในเรื่องการนอนหลับ ปวดหัวไมเกรน หงุดหงิดได้ง่าย ไม่มีสมาธิ หายใจตื้น เจ็บหน้าอก ใจสั่น มือและเท้าเย็น หรือมีเหงื่อออกที่มือและเท้า ปากแห้ง กล้ามเนื้อตึงเกร็ง เป็นต้น หากใครที่มีอาการเหล่านี้ให้รู้ไว้เลยว่า เราอาจจะเป็นโรควิตกกังวลได้นั่นเอง

วิธีการจัดการโรคเครียดและวิตกกังวล

การจัดการกับโรควิตกกังวล และเครียดนั้น ส่วนใหญ่แล้วแพทย์จะต้องดูก่อนว่า โรควิตกกังวลที่เราเป็นอยู่ในประเภทไหน เพราะโรคนี้จะแบ่งออกเป็นหลายประเภทด้วยกัน ซึ่งการรักษาหลัก ๆ แล้ว แพทย์จะต้องพูดคุยเสียก่อน เพื่อรับฟังและให้คำปรึกษาอย่างถูกต้อง บวกกับการแสดงความคิดเห็นและอธิบายสิ่งต่าง ๆ ด้วยเช่นกัน โดยโรควิตกกังวล หายได้ แต่จะต้องเข้ารับการรักษาเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และความคิด ทั้งนี้การจัดการและการรักษาสามารถทำได้อย่างง่ายดาย คือ

• รักษาโดยจิตบำบัด: หรือที่เรียกว่า (Psychotherapy) ซึ่งจะเป็นการรักษาด้วยการให้คำปรึกษา แต่จะต้องใช้ผู้ที่มีความชำนาญและมีความเชี่ยวชาญในด้านสุขภาพจิตโดยเฉพาะ เพื่อต้องการให้ผู้ป่วยเรียนรู้วิธีการรับมือกับปัญหาของโรคเครียดวิตกกังวลให้ได้มากที่สุด
• รักษาด้วยการฝึกจัดการปัญหาความเครียด: ถือเป็นอีกหนึ่งวิธีการรักษาที่ดีอีกหนึ่งวิธีเลยทีเดียว เพราะการจัดการกับปัญหาความเครียด จะช่วยให้เรารับมือกับปัญหาได้เป็นอย่างดี แถมยังเป็นวิธีรักษาที่ง่ายอีกด้วย โดยวิธีฝึกการจัดการกับความเครียดและวิตกกังวลนั้น จะช่วยให้อารมณ์ความเครียดและวิตกกังวลลดน้อยลง สามารถยับยั้งความเครียดวิตกกังวลได้ด้วยตนเอง แถมยังเป็นตัวช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาความเครียดวิตกกังวลรูปแบบอื่น ๆ ได้อีกด้วย
• รักษาความเครียดวิตกกังวล ด้วยการเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม: สำหรับวิธีนี้จะต้องรักษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในด้านสุขจิตโดยเฉพาะเช่นเดียวกัน เพราะจะเป็นวิธีการรักษาทางด้านจิต ที่จะช่วยให้ผู้ป่วยได้เรียนรู้ และปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมของตนเอง อย่างเช่น สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคแพนิค จะปรับเปลี่ยนความคิดที่ว่า อาการแพนิคไม่ใช่อาการของโรคหัวใจ หรือการเข้าสังคมไม่ใช่เรื่องน่ากลัวเหมือนที่เราคิด ดังนั้นหากผู้ป่วยปรับเปลี่ยนความคิดในส่วนนี้ได้แล้ว จะสามารถเรียนรู้และเข้าสังคมได้โดยไม่ต้องวิตกกังวลอีกต่อไป
• รักษาด้วยการใช้ยา: หลาย ๆ คนจะต้องสงสัยกันอย่างแน่นอนว่า โรควิตกกังวล อันตรายมั้ย ซึ่งโรคนี้จะไม่อันตรายเท่าไหร่นัก และยังสามารถใช้ยาในการรักษาได้อยู่ ซึ่งการใช้ยาจะเป็นวิธีการรักษาสำหรับผู้ป่วยที่มีความเครียดและวิตกกังวลอย่างหนัก ซึ่งยาที่จะนำมาใช้ในการรักษานั้น จะเป็นยาที่รักษาอาการซึมเศร้า อย่างเช่น ยากลุ่มเอสเอสอาร์ไอ ยาระงับอาการวิตกกังวล อย่างเช่น ยาในกลุ่มเบนโซไดอะซีปีน ได้แก่ ยาอัลปราโซแลม หรือยาโคลนาซีแพม เป็นต้น และนอกจากนี้ยังสามารถใช้ยาที่ควบคุมอาการทางร่างกายเมื่อเกิดความวิตกกังวลได้อีกด้วย อย่างเช่น ยาโพรพราโนลอล

การดูแลตนเองในช่วงเวลาที่มีความเครียดสูง

ด้วยความที่โรคเครียดหรือวิตกกังวล จะเป็นโรคที่ไม่สามารถป้องกันได้ เนื่องจากโรคนี้เกิดขึ้นได้กับทุกคน และสาเหตุของการเกิดโรคยังแตกต่างกันออกไปอีกด้วย เพียงแต่เราสามารถป้องกันการเกิดโรคได้ โดยจะต้องดูแลตนเองในขั้นพื้นฐาน อย่างเช่น การรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอยู่สม่ำเสมอ ไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาแฟอีน และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และหากเรายังมีความเครียด หรือมีความวิตกกังวลเกิดขึ้น ให้รีบหลีกเลี่ยงความกังวลต่าง ๆ เหล่านี้ ด้วยการหากิจกรรมทำ เพื่อเสริมสร้างความสบายใจ และสร้างความเพลิดเพลินในการทำกิจกรรมได้เป็นอย่างดี

ทั้งนี้ในส่วนของการดูแลตนเองหากเป็นโรคเครียดวิตกกังวล ผู้ป่วยจะสามารถดูแลตัวเองได้อย่างง่ายดาย ด้วยการซื้อยารักษาโรค หรือสมุนไพรต่าง ๆ เพื่อเป็นอีกหนึ่งตัวช่วยระงับการเกิดความเครียดวิตกกังวลได้มากที่สุด แต่การรับประทานยาหรือสมุนไพรต่าง ๆ จะต้องปรึกษากับแพทย์ให้ดีเสียก่อน

เนื่องจากยาหรือสมุนไพรบางชนิด อาจจะมีส่วนประกอบที่ทำให้กระตุ้นอาการเครียดวิตกกังวลได้มากขึ้นกว่าเดิม รวมทั้งการฝึกจิตใจของตนเองให้มีความผ่อนคลาย และรู้จักปล่อยวางสิ่งต่าง ๆ เอาไว้บ้าง หากใครที่เกิดความเครียดจากการทำงาน รวมทำงานให้เป็นเวลา และหาเวลาหยุดพักผ่อนให้ตนเอง เพื่อไม่ใช้สมอง และมีความเครียดมากเกินไป เพียงเท่านี้ทุกคนก็สามารถดูแล และป้องกันการเกิดความเครียดได้ไม่ยาก

ภาวะแทรกซ้อนของโรคเครียดวิตกกังวล ที่ทุกคนไม่ควรมองข้าม

ทุกคนรู้หรือไม่ว่า โรคเครียดวิตกกังวลจะเป็นโรคที่ทำให้คุณภาพชีวิตของเราแย่ลงได้อย่างง่ายดาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการทำงาน การเรียน หรือในเรื่องอื่น ๆ อีกมากมาย ดังนั้นเราจะต้องเข้ารับการรักษาให้เร็วที่สุด เพื่อให้โรคเครียดวิตกกังวลส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของเราน้อยลงกว่าเดิม และหากใครไม่ได้เข้ารับการรักษาอย่างถูกวิธี อาจจะเพิ่มความเสี่ยงของโรคที่รุนแรงมากขึ้นได้ จนอาจจะถึงขั้นเสียชีวิตได้เลยทีเดียว ดังนั้นภาวะแทรกซ้อนในโรคนี้จะเป็นสิ่งที่น่ากลัวอย่างมาก ซึ่งจะก่อให้เกิดภาวะซึมเศร้า การฆ่าตัวตาย การใช้สารเสพติด และการเจ็บป่วยทางร่างกายในกรณีอื่น ๆ เป็นต้น

ด้วยความที่โรคเครียดวิตกกังวลเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต ดังนั้นโรคนี้ไม่สามารถป้องกันได้ แต่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่การเกิดโรคเครียดวิตกกังวล จะมีสาเหตุเกิดได้จากหลายสาเหตุด้วยกัน ดังนั้นก่อนรักษาทุกคนจะต้องรู้ก่อนว่า สาเหตุของการเกิดโรคของเรา มีสาเหตุมาจากสิ่งใด หลังจากนั้นจะต้องนำตัวเองออกมาจากความเครียด เพื่อรักษาโรคได้ง่ายขึ้นกว่าเดิม

อ้างอิง

• โรควิตกกังวล ทำความเข้าใจเพื่อลดความเสี่ยง. https://www.petcharavejhospital.com/th/Article/article_detail/Anxiety_Disorder_detail